Dit nieuwe Boek 6 introduceert fundamentele wijzigingen in het kader voor buitencontractuele aansprakelijkheid, wat reeds tot aanzienlijke discussie heeft geleid.

De nieuwe wetgeving zal een aanzienlijke impact hebben op de transportsector. Met name de zogenaamde "quasi-immuniteit van de uitvoeringsagent", die onder het huidige wettelijke kader wordt erkend, zal worden afgeschaft.
‍
Hieronder illustreren we met een praktisch voorbeeld wat wordt bedoeld met deze "quasi-immuniteit van de uitvoeringsagent" en de gevolgen van de afschaffing ervan:

‍Verzender A schakelt Vervoerder B in voor het transport van zijn goederen van de maatschappelijke zetel van Verzender A naar een aangewezen eindbestemming. Vervoerder B besteedt de opdracht op zijn beurt uit aan Onderaannemer C.    

Onderaannemer C is in deze driehoeksrelatie de “uitvoeringsagent”. Er bestaat een contractuele relatie tussen de contracterende partijen A en B, maar voor de uitvoering van het contract schakelt B een andere partij in, namelijk C, de uitvoeringsagent.

Indien Onderaannemer C schade veroorzaakt aan Verzender A, dient Verzender A onder de huidige wetgeving in principe een schadevergoeding te vorderen van zijn contractuele wederpartij (Vervoerder B), zelfs indien deze contractuele wederpartij niet de daadwerkelijke veroorzaker van de schade is. Verzender A kan in het algemeen niet rechtstreeks een vordering instellen tegen de “uitvoeringsagent”, Onderaannemer C. Nadat Verzender A aansprakelijk is gesteld, dient Vervoerder B op zijn beurt verhaal te zoeken bij Onderaannemer C. Slechts in uitzonderlijke omstandigheden en onder zeer strikte voorwaarden kan Verzender A rechtstreeks een vordering instellen tegen Onderaannemer C.

Deze (quasi-)onmogelijkheid om een rechtstreekse vordering in te stellen tegen een onderaannemer/uitvoeringsagent van de eigen contractuele wederpartij wordt aangeduid als de “quasi-immuniteit van de uitvoeringsagent”. Voor onderaannemers/uitvoeringsagenten bood dit een zekere mate van bescherming, terwijl het de verhaalsmogelijkheden voor opdrachtgevers beperkte.
‍
Het nieuwe Boek 6 van het Burgerlijk Wetboek vereenvoudigt de regels en schaft dit regime af. De herziene regels in het nieuwe Boek 6 van het Belgische Burgerlijk Wetboek stellen de benadeelde partij in staat om in veel gevallen de daadwerkelijke veroorzaker van schade rechtstreeks aansprakelijk te stellen op buitencontractuele gronden.

Terugkerend naar ons voorbeeld kan Verzender A nu Onderaannemer C rechtstreeks aansprakelijk stellen voor schade op buitencontractuele gronden. Dit betekent dat A nu twee mogelijkheden heeft om een schadevergoeding te vorderen: ofwel Vervoerder B aanspreken op contractuele gronden, ofwel Onderaannemer C op buitencontractuele gronden. Met andere woorden, de verhaalsmogelijkheden van de opdrachtgever worden uitgebreid, terwijl de onderaannemer/uitvoeringsagent nu te maken kan krijgen met vorderingen van meerdere partijen.

Contractuele afspraken kunnen echter verschillende verweermiddelen en schadeloosstellingsmechanismen bieden tussen de betrokken partijen. Deze contractuele overeenkomsten kunnen van invloed zijn op de mogelijkheid om vorderingen in te stellen of op de verweermiddelen die de partijen ter beschikking staan.

Onderaannemer C zou bijvoorbeeld met Vervoerder B kunnen overeenkomen om rechtstreekse vorderingen van Verzender A uit te sluiten. Dit zou de rechten van Verzender A beperken. Daarnaast kan Onderaannemer C zich beroepen op de contractuele afspraken en verweermiddelen die tussen Verzender A en Vervoerder B zijn overeengekomen.

Vanuit het perspectief van Verzender A is het cruciaal om ervoor te zorgen dat zijn overeenkomst met Vervoerder B het uitsluiten van zijn rechtstreekse vordering tegen Onderaannemer C verbiedt. Indien een dergelijke uitsluiting is toegestaan, moet worden bepaald dat Vervoerder B Verzender A zal vrijwaren. Het herzien en wijzigen van bestaande contracten en algemene voorwaarden zal cruciaal zijn. Dit is essentieel voor bedrijven die optreden als opdrachtgever of hoofdvervoerder, evenals voor bedrijven die als onderaannemer opereren. Afhankelijk van uw rol zullen er clausules op maat moeten worden opgesteld.

Belangrijke opmerking: De afschaffing van de “quasi-immuniteit van de uitvoeringsagent” zou ook aanzienlijke gevolgen kunnen hebben voor bedrijfsleiders. Een bestuurder van een vennootschap zou onder bepaalde omstandigheden kunnen worden beschouwd als een “uitvoeringsagent” van de vennootschap. In het bovengenoemde voorbeeld is de vennootschap Partij B en de bestuurder Partij C. Wanneer de vennootschap een contractuele relatie heeft met een Cliënt A, zou deze Cliënt A mogelijk een buitencontractuele vordering rechtstreeks tegen Bestuurder C persoonlijk kunnen instellen.

Voor bedrijfsleiders impliceert dit een verhoogde persoonlijke aansprakelijkheid, aangezien zij zich niet langer kunnen “verstoppen” achter bedrijfsstructuren.

Het belang van het opstellen van een bestuurdersovereenkomst tussen de vennootschap en haar bestuurders wordt hierdoor onderstreept.

Neem contact op met uw specialist bij ITL Attorneys België voor het opstellen, beoordelen en wijzigen van uw contracten en algemene voorwaarden, zodat u 2025 zonder zorgen kunt beginnen, met alle risico's contractueel gedekt.

​